Chưa được bàn giao mặt bằng, chưa có thiết kế bản vẽ thi công, biện pháp thi công và Giấy phép xây dựng… nhưng nhà đầu tư đã tổ chức triển khai thi công là những sai phạm được Thanh tra Chính phủ chỉ rõ tại 2 dự án BT ở tỉnh Bình Định do Công ty CP Tập đoàn Phúc Lộc làm chủ đầu tư.

Qua thanh tra việc quản lý đầu tư xây dựng (từ ngày 01/01/2013 – 31/12/2017), Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ, tại dự án đường Điện Biên Phủ kéo dài, dự án cải tạo nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa (thực hiện theo hình thức BT) và dự án thanh toán (Khu đô thị – Du lịch – Văn hóa – Thể thao hồ Phú Hoà), UBND tỉnh Bình Định tổ chức mời gọi đầu tư theo hình thức BT, nhưng chỉ duy nhất nhà đầu tư Công ty cổ phần Tập đoàn Phúc Lộc tham gia.

Dự án BT do Công ty CP Tập đoàn Phúc Lộc vướng nhiều sai phạm

Theo đó, ngày 01/7/2014, UBND tỉnh Bình Định có Văn bản số 2745/UBND-KTN giao cho Công ty CP Tập đoàn Phúc Lộc là nhà đầu tư thực hiện 02 dự án (đường Điện Biên Phủ kéo dài và dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa) theo hình thức BT và giao dự án khác để thanh toán cho Nhà đầu tư được xác định là dự án khai thác quỹ đất của Khu đô thị, Du lịch, Văn hóa, Thể thao hồ Phú Hòa, thành phố Quy Nhơn cho nhà đầu tư triển khai cùng lúc.

Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra, dự án đường Điện Biên Phủ kéo dài và dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa đã được triển khai nhưng UBND tỉnh vẫn chưa làm thủ tục trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án Khu Đô thị – Du lịch – Văn hóa – Thể thao hồ Phú Hòa, thành phố Quy Nhơn để có quỹ đất thanh toán cho Nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai thực hiện dự án, UBND thành phố Quy Nhơn, Sở Tài nguyên và Môi trường chậm hoàn tất giải phóng mặt bằng và làm các thủ tục trình UBND tỉnh bàn giao đất cho Nhà đầu tư để triển khai thực hiện dự án, cần phải chấn chỉnh kịp thời. Mặc dù, chưa được bàn giao mặt bằng của dự án, nhưng Nhà đầu tư đã tổ chức triển khai thi công một số công trình, hạng mục thuộc dự án đường Điện Biên Phủ kéo dài và dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa khi chưa có thiết kế, bản vẽ thi công (TKBVTC), biện pháp thi công và Giấy phép xây dựng được phê duyệt là vi phạm quy định về quản lý xây dựng.

Một số hạng mục đã thi công

Trong khi, Nhà đầu tư chậm lập các thủ tục điều chỉnh dự án và TKBVTC, dự toán công trình để trình cấp thẩm quyền thẩm tra, thẩm định và phê duyệt theo quy định; chậm ứng kinh phí để chi trả tiền bồi thường, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án BT và Khu đô thị – Du lịch – Văn hóa – Thể thao hồ Phú Hòa cũng như kinh phí rà phá bom mìn, vật nổ; chưa làm thủ tục chuyển mục đích rừng phòng hộ (7,6ha) thuộc hành lang an toàn lưới điện; chậm xây dựng khu tái định cư cho các hộ dân, dẫn đến không có đất giao cho các hộ dân nên các hộ dân không đăng ký nhận tiền, gây ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Kết luận nêu rõ, Ban Quản lý dự án chậm đàm phán, điều chỉnh và hoàn thiện Hợp đồng 02 dự án BT (đường Điện Biên Phủ kéo dài và dự án cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước hồ Phú Hòa); thiếu quyết liệt trong việc xử lý vi phạm đối với Nhà đầu tư, để Nhà đầu tư tổ chức khởi công, thi công công trình khi chưa có TKBVTC, biện pháp thi công và Giấy phép xây dựng được cấp.

Ngoài ra, tại dự án Xây dựng cấp bách kè chống sạt lở và cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu thoát lũ chống ngập úng sông Hà Thanh, UBND tỉnh đã quyết định phê duyệt và điều chỉnh, bổ sung dự án với tổng mức đầu tư 3.006 tỉ đồng (gồm 90% ngân sách Trung ương và 10% địa phương) khi chưa đầy đủ căn cứ, cơ sở nên không triển khai thực hiện dự án như đã phê duyệt.
Mặc dù, UBND tỉnh Bình Định đã dùng ngân sách địa phương tạm ứng theo hợp đồng cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Lộc 201 tỉ đồng, đến nay vẫn còn dư ứng 137,123 tỉ đồng, đã quá thời hạn hoàn thành khối lượng thanh toán 6 tháng nhưng chưa được thu hồi.

Cũng trong Kết luận thanh tra chỉ rõ, một số dự án do Ban QLDA tỉnh, UBND các huyện và sở làm chủ tư đã để xảy ra nhiều thiếu sót như thực hiện chậm tiến độ so với phê duyệt, chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ việc giám sát, đánh giá đầu tư; một số dự án, gói thầu được chỉ định thầu chưa đúng theo quy định; phê duyệt chủ trương đầu tư dự án không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn…

Nghiêm trọng hơn, việc tổ chức lựa chọn thầu, khởi công xây dựng khi chưa xác định và bố trí được nguồn vốn hoặc xác định nguồn vốn không cụ thể như: công trình điểm tái định tư Công Chánh, thị trấn Tuy Phước – Khu tái định cư Dự án ĐTXD công trình mở rộng QL1; công trình tuyến đường BTXM vào nhà máy May Phù Cát…

Ngoài ra, qua kiểm tra hồ sơ pháp lý về thẩm định, phê duyệt chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận đầu tư, thực hiện ký quỹ đầu tư, xác định giá chuyển quyền sử dụng đất, cho thuê đất một số dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách nhà nước vẫn còn tồn tại nhiều bất cập.

Điển hình là việc BQL Khu kinh tế Nhơn Hội tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận đầu tư và tạm bàn giao 180,081ha đất cho Công ty CP Tập đoàn FLC thực hiện dự án Quần thể sân golf, resort, biệt thự nghỉ dưỡng và giải trí cao cấp Nhơn Lý khi chưa được Thủ tướng Chính phủ đồng ý bổ sung vào quy hoạch sân golf Việt Nam đến năm 2020 là không phù hợp quy hoạch sân golf Việt Nam đã được Thủ tướng phê duyệt. Sau đó đến ngày 24/11/2015, Thủ tướng mới có văn bản đồng ý bổ sung dự án sân golf vào quy hoạch.

Dự án Quần thể sân golf, resort, biệt thự nghỉ dưỡng và giải trí cao cấp Nhơn Lý do Tập đoàn FLC làm chủ đầu tư

Tương tự, tại dự án Học viện golf, Khu biệt thự nghỉ dưỡng Học viên golf, công viên động vật hoang dã không có trong quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Nhơn Hội đã được Thủ tướng phê duyệt. Quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 khu đô thị mới Nhơn Hội do UBND tỉnh phê duyệt, Ban quản lý khu kinh tế Nhơn Hội trình cho UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 và cùng các ngành liên quan thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt chủ trương đầu tư là không phù hợp với quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế đã được Thủ tướng phê duyệt.

Cạnh đó, việc BQL Khu kinh tế Nhơn Hội trình UBND tỉnh phê duyệt và phê duyệt điều chỉnh các Đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 công trình quần thể sân golf, resort, biệt thự nghỉ dưỡng và giải trí cao cấp Nhơn Lý với diện tích 183,74 ha, diện tích xây dựng 101.854 m2, đến lần điều chỉnh thứ ba thì tăng thành 209,55ha, diện tích xây dựng là 147.110m2 khi chưa được Thủ tướng điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng, UBND tỉnh chưa điều chỉnh quy hoạch phân khu tỉ lệ 1/2000 là không phù hợp. Đến nay, UBND tỉnh đã có trình Bộ Xây dựng cập nhật các dự án này vào nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung Khu kinh tế.

Ngoài ra, Ban quản lý Khu kinh tế Nhơn Hội để nhà đầu tư triển khai thi công thực hiện dự án khi chưa đủ điều kiện như: giấy phép xây dựng, biện pháp thi công, hồ sơ pháp lý quyền sử dụng đất là vi phạm quy định của Luật Xây dựng. Việc cho phép chủ đầu tư thực hiện dự án có đất ở không hình thành đơn vị ở (condotel) là chưa có quy định pháp luật.

Trong công tác quản lý hoạt động xây dựng còn nhiều thiếu sót như: để một số chủ đầu tư tổ chức thi công các hạng mục, công trình khi chưa được bàn giao đất, chưa có quy hoạch chi tiết 1/500… thiếu kiên quyết trong xử lý những vi phạm.

Thậm chí, Sở Kế hoạch và Đầu tư chưa theo dõi được cụ thể số vốn đầu tư, giá trị khối lượng và kết quả thực hiện của các dự án nhất là các dự án vốn đầu tư trong nước. Một số dự án chậm triển khai, nhưng thiếu kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, chậm đề xuất xử lý thu hồi chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư…

Qua đó, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, để xảy ra các khuyết điểm, tồn tại nêu trên thuộc trách nhiệm của Chủ tịch UBND tỉnh, Giám đốc các sở, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị được kiểm tra và các cá nhân có liên quan.

Thiên Ân/Theo Thanh tra Việt Nam